|
www.eastinthewest.nl
Verantwoording & Literatuur
Bij de vormgeving en de inhoudelijke verantwoording van het proefproject ‘the East in the West’ zijn de volgende boeken als naslagwerk gebruikt. Een twintigtal titels geselecteerd uit een overweldigende hoeveelheid publicaties, over de economische en culturele interactie tussen het Oosten en het Westen.
Vooral cultuurhistorische studies over wisselwerkingen als gevolg van de Noord-Atlantische handelsexpansie naar Azië, met daarin een prominente rol voor de stad Amsterdam die zich in de 17de eeuw ontwikkelde tot wereldhandelscentrum. Amsterdam was in de 17de eeuw in heel Europa befaamd door het rijke aanbod van luxe Aziatische goederen en exotische rariteiten. De contacten met Azië zijn van groot belang geweest voor de ontwikkeling van Nederland tot economische wereldmacht in de 17de eeuw. Vooral doordat de Voc toegang kreeg tot het gebied van het inter-Aziatische handelsverkeer, dat al vele eeuwen lang het omvangrijkste handelsgebied ter wereld was.
In een deel van de hier genoemde studies wordt overtuigend betoogd dat de westerse beschaving veel te danken heeft aan de wijsgerige en wetenschappelijke ontwikkelingen in de oude Aziatische civilisaties. Maar in de westerse geschiedschrijving was hiervoor tot kort geleden weinig erkenning te vinden.
Langzamerhand begint deze erkenning er wel te komen onder invloed van de mondialisering, de multiculturele samenstelling van de westerse bevolking en de terugkeer van de oude civilisaties China en India als leiders op het wereldtoneel. Er is behoefte ontstaan om het eurocentrisme in de geschiedschrijving aan het licht te brengen en de aandacht te verleggen naar een integrale wereldgeschiedenis met evenredige aandacht voor de verworvenheden van niet-Europese beschavingen.
In de westerse geschiedschrijving is een opeenvolging van voorstellingen over vreemde cultuur voorbijgekomen: bij de koopman en de dominee van de ontdekkingsreizen in de Gouden Eeuw waren veel vreemde volkeren van god losgeraakt en daardoor barbaarse aanhangers van heidense godsdiensten geworden; in de vroegmoderne wetenschap werd buiten-Europese cultuur bestudeerd als onderdeel van de natuur; in het vooruitgangsdenken van de verlichting bevond vreemde cultuur zich nog in de prehistorie; in het sociaaldarwinisme verkeerde zij nog in een primitief stadium van ontwikkeling.
Met deze voorstellingen over vreemde volkeren werden slavenhandel, militaire annexatie van strategische overzeese gebieden en koloniale exploitatie gerechtvaardigd.
In het Westen heerst nu de opvatting dat deze soort voorstellingen over buiten-Europese cultuur zijn verdwenen nadat Europa haar overzeese koloniën in de 20ste eeuw zelfbeschikking gaf. Maar nog steeds blijken vooroordelen die hier in het verleden zijn gecultiveerd, latent aanwezig. Ze komen op verschillende niveaus tot uitdrukking: In de paternalistische houding van het Westen ten opzichte van de niet-westerse wereld; In het handelspragmatisme van internationale ondernemingen, die in ‘ontwikkelingslanden’ consumptieproducten voor de westerse markt onduurzaam produceren in de moderne slavernij van het economisch kolonialisme. Tegelijkertijd worden - bij een deel van de Europese bevolking - nog met gemak rancuneuze sentimenten opgeroepen tegen immigranten en vreemdelingen van niet-Europese oorsprong.
Het nastreven van een duurzame co-existentie tussen de verschillende volken op de wereld is niet gebaat bij het voortleven van deze gecultiveerde vooroordelen uit het koloniaalimperialistische verleden.
De aan ons overgeleverde eurocentrische visie op de wereldgeschiedenis is verouderd. Ze is achterhaald door de werkelijkheid van een bloeiende culturele diversiteit als gevolg van de mondialisering. Dit is een maatschappelijke ontwikkeling die als een bron van vooruitgang gezien moet worden. Deze ontwikkeling is ook het leidende motief in het concept van ’The East in the West‘ en het werd in dit proefproject met een historische dimensie verdiept.
Het proefproject vertaalde een typisch verschijnsel van culturele interactie uit de Nederlandse geschiedenis naar een kleurrijke, toegankelijke presentatie over de culturele uitwisselingen tussen Oost en West. Het werd deskundig geregisseerd vanuit de historische bronnen.
Uit dit proefproject is het plan voortgekomen voor een blijvende publieke functie over dit thema in het stadshart van Amsterdam. In de eerste plaats omdat de interculturele interactie een cruciale rol heeft gespeeld in de ontstaansgeschiedenis van Amsterdam, maar vooral omdat het plan uitstekend past in de plannen voor de opwaardering van de openbare ruimte in de historische binnenstad.
De toekomstverwachting is dat met dit plan een levendige culturele publiekstrekker gerealiseerd zal worden, die met de uitstraling van historische allure door iedereen als een aanwinst voor het stadshart zal worden gezien.
literatuur
Handelsexpansie en culturele interactie tussen Azië en Nederland in de 17de eeuw..
De Nederlandse ontmoeting met Azië 1600 - 1950/Rijksmuseum, Amsterdam 2002/ISBN 9040087164: Bij de gelijknamige tentoonstelling.
De kleurrijke wereld van de VOC/The colourful world of the VOC/Nederlands Scheepvaartmuseum Amsterdam 2002/ISBN 9068683020 : Bij de gelijknamige tentoonstelling
In the wake of the Liefde/Museum voor Volkenkunde Rotterdam 1986/ISBN 9067071277 : bij de gelijknamige tentoonstelling
The Dutch East India Company-Expansion and Decline/Femme S. Gaastra, Walburg Pers 2003/ISBN 9789057302411
De inventarisatie van de wereld in Kunst- en rariteiten verzamelingen..
De wereld binnen handbereik, Nederlandse kunst- en rariteiten-verzamelingen, 1585-1735/Amsterdams Historisch Museum 1992/ISBN 9066303522 : Jaap van der Veen, Jan van der Waals, Roelof van Gelder e.a. Bij de gelijknamige tentoonstelling.
Een wereldreiziger op papier/stichting koninklijk paleis te Amsterdam 1992 : bij de gelijknamige tentoonstelling
De Haagse jurist Theodore Royer (1737-1807) en zijn verzameling Chinese voorwerpen/Jan van Campen, Hilversum 2000/ISBN 965506217
Indiase sits en ander Aziatisch textiel in Nederland..
Sits oost-west relaties in textiel/ Ebeltje Hartkamp-Jonxis e.a.
Sitsen uit India/Ebeltje Hartkamp-Jonxis, Rijksmuseum Amsterdam 1994, Over de collectie Indiase Sitsen van het Rijksmuseum ISBN 9040096988
Geschiedenis van de Nederlandse quilt / An Moonen, Utrecht 2008 / ISBN 9789075879414
Aziatische keramiek In Nederland..
Oosters porselein in Nederland : vier museumcollecties / Christiaan Jörg e.a. Groningen 2003/ISBN 9071691594
- www.aziatischekeramiek.nl ..website van vier samenwerkende Nederlandse musea over Aziatische keramiek.
Exotisme en Oriëntalisme..
Orientalism / Edward. W . Said, London 2003/ISBN 9780141187426
De Exotische Mens/Andere culturen als amusement / Bert Sliggers e.a. Teylers Museum, Haarlem 2009/ISBN 9789020982893, Bij de gelijknamige tentoonstelling.
Het Oosten in de Westerse geschiedenis..
The East in the West / Jack Goody,
The Theft of History / Jack Goody,
Zwartboek van Nederland Overzee / Ewald Vanvugt, Aspect 2002 / ISBN 9789059110526
Vergeten erfenis - Oosterse wortels van de westerse cultuur / Jona Lendering, Amsterdam 2009/ISBN 9789025364045
De vergeten wetenschappen / Rens Bod, Bert Bakker - Amsterdam 2010/ISBN 9789035134850
Vergelijkende cultuurgeschiedenis..
Why the West rules - De val van het Westen / Ian Morris, Farrar 2010 - Spectrum 2011/ ISBN 9789027445926
Wereldfilosofie - wijsgerig denken in verschillende culturen / Hans van Rappart en Michiel Leezenberg, Bert Bakker 2010/ISBN 9789035135680
The wreck of western culture - Humanism revised / John Carroll, Intercollegiate Studies Institute 2010/ISBN 9781935191827
Overvloed en onbehagen - De Nederlandse cultuur in de Gouden Eeuw / Simon Schama, uitgeverij Contact 2006/ISBN 9789025430382
Koloniaal profijt van onvrije arbeid / Jan Breman, Amsterdam University Press 2010/ISBN 9789089642646
Naporra’s omweg - het leven van een voc-matroos ( 1731-1793 ) / Roelof van Gelder, Atlas 2003/ISBN 9789045011110
Links..
- www.voc-kenniscentrum.nl ..website van het KITLV uit 2002 bij de 400 jarige herdenking van de oprichting van de VOC in 1602.
- www.atlasofmutualheritage.nl ..website over de Nederlandse handels-nederzettingen in de gouden eeuw, met veel historisch beeldmateriaal .
- http://www.antenna.nl/wvi/nl/nest/inhoud.html#top .. website over “nestbevuilers” Ewald Vanvugt : 400 jaar Nederlandse critici van het koloniale bewind in de Oost en de West
- http://www.vocsite.nl/links/index.html .. website over de geschiedenis van de voc met veel verwijzingen
_________________________________________
Page 1 eastinthewest.nl home
Page 2 introduction and external Links
|
